Serieus onderwerp

Wendel Post

Dat allergie een onderwerp is dat serieus genomen moet worden, merkten 2 radio dj’s onlangs. Zij hadden met de eerste zonnige dagen last van rode en jeukende bultjes. ‘Hé dat kan wel een zonneallergie zijn’, riep de een. ‘Bestaat dat?’ vroeg de ander. Ze concludeerden dat het wel zonneallergie moest zijn en stelden vervolgens dat zij nu met dat clubje mensen kunnen meepraten die het hebben over -zet een zeurstemmetje op - ‘oh, ik ben allergisch voor …’.
Dat leverde ze gelijk enkele boze reacties op, want vrijwel meteen daarna kwamen ze met een verontschuldiging dat ze allergie echt niet belachelijk aan het maken waren.

Jeukwoord
Mijn allergie in het werk is er één van dezelfde categorie als de beide dj’s. Een jeukwoord. Het werkwoord zullen en alle vervoegingen daarvan.

En onze rapporten, brieven en e-mails zitten er vol mee. Soms zin na zin na zin. Ja, in jouw teksten vast ook. En het maakt de tekst zo passief, zo voorzichtig, met een slag om de arm. En dat is precies het tegenovergesteld van wat wij willen bereiken. Je wilt toch dat de lezer van je rapport er iets mee gaat doen? Schrijf dan actief.

Het overbodige woordje ‘zal’
Ik begrijp niet hoe zal, zou, zullen zo enorm in onze taal opgenomen zijn. Ik ben van mening dat je het in 99% van de gevallen weg kunt laten.

Opdracht
Met het gevaar dat ik mijn allergie aan je overdraag, geef ik je de volgende opdracht. Kijk eens naar de mail, de brief of het rapport dat je recent geschreven hebt. En zoek in het document de worden zal, zou of zullen op. Verwijder deze woorden en herschrijf deze zinnen naar een actieve zin. Zeg eens eerlijk, dat klinkt toch gelijk een stuk beter?
Twee voorbeelden

Een voorbeeld uit een projectplan:
De actualisatie zal worden uitgevoerd aan de hand van de RI&E uit 2019. In het PAGO zal middels een vragenlijst ingegaan worden op werkdruk en agressie en geweld. Binnen de actualisatie zullen geen verdiepende RI&E onderzoeken worden uitgevoerd (zoals bijvoorbeeld een verdiepend onderzoek naar beeldschermwerk).

Door ‘zal’ op te zoeken, weg te halen en de zin te dat wijzigen in een actieve zin, krijg je onderstaande tekst.

De actualisatie voeren we uit aan de hand van de RI&E uit 2019. In het PAGO gaan we met een vragenlijst in op werkdruk en agressie en geweld. Binnen de actualisatie voeren we geen verdiepende RI&E onderzoeken uit (zoals een verdiepend onderzoek naar beeldschermwerk).

Daar spreekt meer actie uit en je weet al iets meer wie de actie uitvoert, in ieder geval door een personen aan de kan van de opstellers van het projectplan.

En wat nu denk je van deze aanbeveling?
Er is een groot aantal verschillende handschoenen. Hierdoor zullen de medewerkers niet goed weten welke handschoenen bij welke werkzaamheden gedragen moeten worden. Er zal een matrix moeten worden opgesteld, waarin per werkzaamheid is aangegeven welke handschoen daar voor geschikt zijn.

Hoe zou jij dat advies herschrijven?
Ha, hier zie je een geldige toepassing van het woordje zou. Namelijk wat je zou doen als je in de plaats van iemand anders. ‘Als ik jou was, dan zou ik … doen’. Hoewel hier ook prima ‘Als ik jou was, dan deed ik …’.

Een andere geëigende toepassing is in een hypothetische of toekomstige situatie.

Oh, ik weet er nog een.

Toen iemand een tekst van mij aangepast had en er in meerdere zinnen ‘zou’ stond. Acute jeuk. Dus ik maakte daar een opmerking over.
Kreeg ik als reactie: ‘Goh, je zou daar maar last van hebben’.

Touché.