Aanschrijven werkgevers over RI&E succesvol
Ton van Oostrum
De Inspectie SZW schreef in 2020 een groep werkgevers aan: het verzoek was om via een online webportaal hun RI&E, plan van aanpak en basiscontract aan te leveren. Dit gaf “een opvallend positief resultaat”, zo schrijft de dienst in haar jaarverslag 2020. 70% van de aldus verkregen RI&E’s bleek opgesteld ná de datum van aanschrijven!
Systematische arbozorg witte plek
Bijna 20% van alle werknemers in Nederland werkt in een organisatie zonder RI&E. Een aantal werkgevers heeft geen (adequate) RI&E en vaak ook geen contract met een arbodienstverlener. Blijkens de metingen vanaf 2005 betreft dat ongeveer de helft van de werkgevers, vooral de allerkleinste bedrijven. De arbowetswijziging per juli 2017 beoogde mede terugdringen van die witte plek.
In het jaarverslag meldt de Inspectie vanaf 2019 extra in te zetten op naleving van de kernverplichtingen zoals de RI&E. In 2020 deed de dienst meer dan 3.000 actieve inspecties op arbozorg. Bij 783 werkgevers is vervolgens geïntervenieerd op arbozorgfeiten die exclusief gekoppeld zijn aan de RI&E: onder andere met 626 waarschuwingen en 134 opgelegde boetes.
Administratieve handhaving
Is controle op arbozorg mogelijk zonder persoonlijk of fysiek bedrijfsbezoek? Er is eerder mee geëxperimenteerd. Het jaarverslag 2020 doet voor het eerst duidelijk verslag, positief gestemd. Voorbeelden zijn de volgende.
• In de sector garagebedrijven startte – met brancheorganisaties – een voorlichtingscampagne. Deel daarvan was verzenden van aankondigingsbrieven naar 2.561 kleine en middelgrote bedrijven. Ruim een derde van hen bezocht de daarin genoemde zelfinspectietool. Vier weken na die aankondiging kregen 431 garagebedrijven een brief met bovengenoemd verzoek om hun RI&E. Uiteindelijk bleken de documenten op orde bij 83% van hen. Bij de overige 17% (73 werkgevers) zijn waarschuwingen gegeven en 12 boeterapporten opgemaakt. Er waren 29 persoonlijke bezoeken van inspecteurs bij werkgevers die niets toestuurden. Uitkomsten daarvan noemt de dienst niet, vermoedelijk zijn die er pas in het volgende verslagjaar.
• Ook zo’n project was er onder 416 bedrijven in de sector Markt- en opinieonderzoek, blijkbaar zonder voorlichtingscampagne. Uiteindelijk is bij 8% daarvan een boeterapport opgemaakt: gevraagde documenten ontbraken of voldeden niet aan minimale eisen.
Efficiënter inspecteren
Het jaarplan 2021 van de Inspectie verscheen een half jaar eerder, in november 2020; dat spreekt alleen over het ‘flink opschalen van de pilot schriftelijk opvragen van RI&E’s’. Nu blijkt daar dus een stevige onderbouwing onder te liggen. De Inspectie schrijft in het jaarverslag: “Uit de evaluatie blijkt dat deze methode van administratief inspecteren een groot bereik én een efficiëntere manier van inspecteren oplevert.” Een voorgenomen verbetering is zorgen voor een (telefonisch) contactmoment tussen een inspecteur en het bedrijf, dat maakt de aanpak effectiever. De dienst stelt dat administratief handhaven mogelijk op meer gebieden nuttig kan zijn.
Jaarverslag 2020 https://www.rijksoverheid.nl/documenten/jaarverslagen/2021/05/11/jaarverslag-2020-inspectie-szw-def
Jaarplan 2021 https://www.inspectieszw.nl/jaarplan-2021/publicaties/jaarplannen/2020/11/11/jaarplan-2021